Eric Leltz  RSS feed    

Prinsjesdag

Maandag 03 oktober 2022

Eric Leltz
Het was weer een fraai opgetuigde Prinsjesdag. Nieuw was de locatie, dit keer werd de Troonrede uitgesproken in de Haagse Koninklijke Schouwburg in plaats van in de Ridderzaal. Daarmee ligt de vergelijking van Prinsjesdag met een groots opgevoerd kostuumdrama voor het grijpen.

Mooie woorden

Mooie woorden in de Troonrede “….. onze huidige manier van leven stuit op economische, sociale en ecologische grenzen. Dat vergt een andere economie en arbeidsmarkt. Een andere omgang met ruimte en natuur. Andere manieren van wonen, werken, ondernemen en reizen. En andere vormen van samenleven”. Maar woorden, zelfs mooie woorden, zijn geduldig. En natuurlijk werden ook maatregelen aangekondigd maar die zijn hoofdzakelijk gericht op de korte termijn om acute branden te blussen en om de samenleving te stutten. Noodpakket na noodpakket in de miljoenennota zorgen voor een lappendeken van maatregelen.

Crisis

Het kabinet heeft de wind niet mee. Ze heeft te maken met crisis op crisis en dat maakt besturen complex. Dat moeten we dan ook vaak horen uit de monden van bewindslieden. Maar wat verzuimd wordt om te zeggen is dat deze complexiteit is ontstaan door het ontbreken van een lange termijn perspectief. Hierdoor laat het kabinet problemen op zijn beloop, lijkt het steeds te worden verrast en schuift het het werken aan oplossingen voor zich uit in de hoop dat de problemen klein blijven en vanzelf oplossen. Maar dat doen ze dus niet altijd en zo ontstaat een opeenhoping van problemen. Als er dan onverwachte externe factoren een rol gaan spelen zoals een pandemie of een oorlog, kan het perspectief snel verschuiven. Dan treedt het domino-effect op en worden geïsoleerde brandjes brandhaarden en is er al snel geen houden meer aan. Dat is de situatie waar de kabinetten van de afgelopen jaren ons hebben gebracht.

Richting geven

Wat ontbreekt is niet zozeer een goed plan van waar we naar toe willen. Dat wordt soms, zoals in de Troonrede, wel met de mond beleden. Maar wat wel ontbreekt is zicht op hoe we daar kunnen komen. Dan gaat het om richting geven en het stimuleren van gedragsverandering door middel van belastingen en subsidies. Dan blijkt keer op keer dat het kabinet niet is opgewassen tegen stevige (bedrijf)lobby’s die tot de laatste druppel olie oppompen of nog een extra startbaan willen openen. Door belastingvoordelen voor bedrijven, door privatiseringen en door jarenlang neo-liberaal sturen op de korte termijn in wat alleen in geld meetbaar is, is sturingskracht uit handen gegeven en de macht bij bedrijven gelegd. En zo ontstaan markten zoals een energiemarkt, een woonmarkt en een zorgmarkt, waar het voor een kabinet lastig is om in te grijpen. De toevoeging ‘markt’ is dan ook veelzeggend voor de veranderende rol van overheid en burgers. De overheid neemt afstand en de burger wordt consument. Door dit gedraal is er ruimte voor degenen die zo lang mogelijk willen blijven profiteren van de oude situatie.

Weinig vertrouwen

Geen wonder dat er weinig vertrouwen is in dit kabinet. Al heeft de samenleving ook boter op het hoofd want tegen de tijd dat de verkiezingen komen wordt er toch weer keurig op de gevestigde orde gestemd en krijg je vervolgens wat je altijd al had. Politici die de boel bij elkaar houden, op de winkel passen maar terugdeinzen voor toekomstgerichte maatregelen. En dat terwijl vernieuwing met de blik op de nieuwe tijd zo noodzakelijk is. Zoals de Franse antirevolutionair Joseph le Maistre al zei “ieder volk krijgt de leiders die het verdient”. Wellicht iets om aan te denken bij de volgende verkiezingen voor je weer het stemhokje in stapt.



Reactie geven

Naam *
Email *
Website
Bericht *

Archief



Rubrieken


Made by DeeWeeDee