Van Alfred Einstein is de uitspraak dat je problemen niet kunt oplossen binnen hetzelfde systeem waarin ze zijn ontstaan. Ik moest daar aan denken toen ik de lijsttrekkers van de edese coalitiepartijen afgelopen weken hoorde praten over de aanpak van de bezuinigingen. Zo vertelde ze dat “er moet worden bezuinigd op inhuur krachten” en “er in het gemeentehuis efficiënter moet worden gewerkt”. Maar juist onder de coalitie partijen zijn vele inhuurkrachten binnengehaald en juist de coalitie partijen hebben het laten gebeuren dat er niet efficiënt wordt gewerkt in het gemeentehuis. De coalitiepartijen hebben de afgelopen vier jaar vooraan gestaan om ombuigingen vorm te geven. En juist dat hebben ze nagelaten.

Reeds in oktober 2008 heeft mijn fractie gevraagd om een plan van aanpak om de kredietcrisis, de aanjager van de huidige bezuinigingen, vorm te geven. Toen was al duidelijk dat er iets moest veranderen. Maar het bleef stil van de zijde van de coalitie. Wij hebben toen zelf een visie geschreven “maak van een kikker een prinses” waar gekeken wordt naar de kansen die een crisis ook met zich meebrengt. Doordat de coalitiepartijen te weinig hebben gedaan aan het bestrijden van de bezuinigingen zijn deze onderdeel geworden van de verkiezingscampagne. En dit is een gemiste kans want er had natuurlijk allang een plan klaar moeten liggen . En het argument dat we nog niet weten hoeveel we moeten bezuinigen is geen valide argument. Besturen in de moderne tijd is kunnen omgaan met onzekerheid. En onzekerheid reduceer je door scenario’s te maken. Bijvoorbeeld een scenario waar in staat wat je doet als de bezuinigingen meevallen, of juist als ze tegenvallen. Daar hadden we allang over kunnen spreken. Op het moment wanneer duidelijk is hoeveel we moeten bezuinigen ligt het plan dus al klaar en kun je voortvarend te werk. Maar met dit college niets van dit alles. Het blijft afwachten op wat komen gaat en zo overkomt ons alles in plaats van dat we sturing geven aan de toekomst van Ede. Toch het minst wat de inwoners mogen verwachten van een gemeentebestuur.

En als Einstein gelijk heeft, en laten we maar niet zo arrogant zijn om te denken dat hij ongelijk heeft, zullen anderen de verandering vorm moeten geven. Vaak is een gevoel van urgentie nodig om de kiezer duidelijk te maken dat we echt moeten veranderen. Is de kredietcrisis nog geen voldoende signaal dan doet de kabinetscrisis daar een schepje bovenop. Want het kan toch niet zo zijn dat de partijen die weglopen voor hun verantwoordelijkheid en Nederland midden in de crisis in de steek laten hier voor worden beloond.

Op 3 maart kan het begin zijn van een echte verandering. Stemmen op de huidige coalitie partijen in Ede betekent behoud van deze coalitie. Want het liefst gaan zij samen weer verder. Dat hebben ze al aangegeven. Ik hoop op een hoge opkomst aanstaande woensdag en dat er dan bewust voor verandering wordt gekozen.  

Enige tijd geleden heeft het bureau Motivaction onderzoek gedaan naar zingeving in Nederland. Het bleek dat contact met de medemens, aandacht geven en aandacht ontvangen, als meest belangrijk werd ervaren. Het in verbinding staan met anderen kwam ongeacht de bevolkingsgroep of leeftijd ver boven bijvoorbeeld werk of zelfontplooiing. De medemens was dan wel meer specifiek wat ze noemen de “nabije ander”. Dus de kinderen, de partner, of familie en goede vrienden. Men gaf ook aan dat het in de samenleving steeds moeilijker wordt om deze wens te vervullen. Er is teveel individualisme, gejaagdheid en anonimiteit. Op de vraag in wat voor maatschappij men wil leven kwam het antwoord: “een samenleving van samenhorigheid, respect en aandacht voor elkaar”.

Interessant is het om deze bevindingen te koppelen aan een eerder onderzoek van Motivaction. Vorig jaar hebben zij Nederland ingedeeld in wat zij noemen “sociale milieus”. Ze hebben er 8 gevonden:

1.       Traditionele burgerij (18% van de kiesgerechtigde bevolking)

2.       Gemaksgeoriënteerden (9%)

3.       Moderne burgerij (22%)

4.       Nieuwe conservatieven (8%)

5.       Kosmopolieten (10%)

6.       Opwaarts mobielen (13%)

7.       Postmaterialisten (10%)

8.       Post moderne hedonisten (10%)

De meeste GroenLinks kiezers zijn ‘postmaterialisten’. In de termen van Motivaction zijn dit maatschappijkritische idealisten die zichzelf willen ontplooien en opkomen voor sociaal onrecht en het milieu. Maar de ‘postmaterialisten’ vormen dus maar 10% van de potentiële kiezers. Als je meer kiezers wil bereiken kun je in de eerste plaats meer ‘postmaterialisten’ aan je proberen te binden. Dit kan door intensiever op zoek te gaan binnen deze groep. Daarnaast kun je ook kijken of je andere groepen die een bepaalde verwantschap hebben met de ‘postmaterialisten’ voor je kunt winnen. Je maakt dan de vijver van potentiële GroenLinks stemmers iets groter. De meest voor de hand liggende groepen zijn dan de ‘kosmopolieten’ en de ‘post moderne hedonisten’. ‘Kosmopolieten’ zijn mensen met een open en kritische houding voor wie ontplooien, maatschappelijk succes en materialisme belangrijke waarden zijn. De ‘post moderne hedonist’ is wat ze in de marketing een “early adopter” noemen. Iemand die pioniert en experimenteert en voor wie het breken met morele en sociale conventies normaal is. Met het bereiken van deze nieuwe groepen mag je natuurlijk de ‘postmaterialisten’ niet van je laten vervreemden. Maar je ontkomt er niet aan om te schuiven met al te dogmatische standpunten. Ik heb al eerder geschreven over pragmatiek in de politiek. Zie mijn blog van 6 december 2009. Zowel de oude groep als de nieuwe groepen moeten zich in de nieuwe idealen kunnen vinden. Dan moet je andere meningen ruimte geven en ruimte geven voor debat binnen de partij om de groepen over en weer elkaar te laten beïnvloeden zonder de eigenheid te verliezen. Een integratieproces in het klein als het ware. Hoe dan ook hoewel veel politieke leiders zich richten op angst en onvrede in de maatschappij, liggen er veel interessantere mogelijkheden als je mensen kunt inspireren om zich te verbinden aan elkaar. En volgens Motivaction is de wil er dus al.

Ik wens alle bezoekers van mijn weblog een goed 2010.

2010 is een mooi jaar voor een kentering in onze samenleving. Dit voorjaar komt het kabinet dan eindelijk met haar pakket van maatregelen om 35 miljard euro te bezuinigen. Laat. En natuurlijk moet een dergelijk pakket zorgvuldig worden opgesteld en moet je daarvoor de tijd nemen. En het is ook waar dat zo’n pakket in samenhang moet worden bezien want anders rijdt de ene maatregel de andere in de wielen. Maar men had natuurlijk al veel eerder kunnen beginnen. Nu wordt het ook nog over de gemeenteraadsverkiezingen heen getild. Want reken maar dat het pakket maatregelen een pakket “van dik hout zaagt men planken” is.

Op 3 maart aanstaande zijn er dus gemeenteraadsverkiezingen. Een belangrijk moment om op lokaal niveau te laten zien dat de samenleving moet veranderen. De neoliberale wind die de afgelopen jaren in Europa, in Nederland en in Ede heeft gewaaid en helaas nog steeds waait, moet worden gestopt. Door bijvoorbeeld

o         het wegvallen van de dreiging van de koude oorlog twintig jaar geleden,  

o         de nadruk op de markt en economische groei

o         globalisering

heeft het neoliberalisme veel te veel ruimte gekregen om zich eenzijdig te ontwikkelen. De groei van ongelijkheid heeft met zich meegebracht dat mensen onzeker zijn geworden. En in onzekere tijden is het hemd nader dan de rok en kiezen mensen snel voor zichzelf. Weg samenhang, weg lotsverbondenheid en in plaats daarvan individualisering. Hierdoor zijn tweedelingen ontstaan die een inbreuk zijn op de samenhang in onze maatschappij. Goed opgeleiden die kansen zien aan het opengaan van grenzen waar minder goed opgeleiden hier juist een bedreiging in zien of jongeren die niet als vanzelfsprekend willen bijdragen aan de voorzieningen voor ouderen waar zij misschien zelf nooit van kunnen profiteren zoals de AOW. En wat te denken van burgers die 35 miljoen euro bezuinigingen over zich heen krijgen terwijl de “hoge heren” van de bank gewoon doorgaan met hun bonussen nadat ze met het geld van diezelfde burgers van de ondergang zijn gered. Als ze winst maken hebben ze geen boodschap aan de samenleving maar zodra ze in het rood staan weten ze niet hoe snel ze moeten aankloppen bij diezelfde samenleving. Of de directies van multinationals die het vuurtje aanwakkeren door te dreigen weg te gaan uit Nederland als de regering niet meewerkt, lees belastingvoordeel geeft. Laat ik hopen dat dit slechts stuiptrekkingen zijn van het neoliberaal machtsdenken.

Het kan niet anders dan dat we komend jaar al de bezuinigingen gaan voelen. Economische thema’s zijn meer leidend geworden dan de sociaal culturele thema’s. Dit is niet zo verwonderlijk, maar het is wel jammer. Want voor een samenleving waar iedereen die dat wil ook mee kan komen is meer nodig dan een eenzijdige nadruk op financiën. Voeg daarbij dat de coalitie op de proef zal worden gesteld. Want met de gemeenteraadsverkiezingen op komst, controversiële onderwerpen op de agenda als Uruzgan en het Irak onderzoek en zonder een virtuele meerderheid in het land zie ik het gebeuren dat dit kabinet hevig onder spanning komt te staan. En dat geeft nog meer onzekerheid in de samenleving. Maar het is ook weer een goede voedingsbodem voor de noodzakelijke veranderingen. U kunt hier op 3 maart al mee beginnen.

   

   

De verkiezingen komen er aan en dus is het weer tijd voor mooie beloftes. Ook GroenLinks/Progressief Ede zal weer een aantal actiepunten aan het papier toevertrouwen. En natuurlijk moet het niet bij beloftes blijven maar komt het er juist op aan om die beloftes om te zetten in concrete stappen. Ik heb de beloftes uit ons vorig verkiezingsprogramma eens op een rijtje gezet en weggestreept wat we hebben bereikt. Dan valt mij dat niet tegen. Ik daag u uit om dat ook te doen. Maar het zegt natuurlijk niet alles, want het hangt ook samen met wat je beloofd. Als je weinig beloofd is de kans dat je de beloftes inwilligt wel wat groter dan wanneer je veel beloofd. En of je het waarmaakt hangt ook sterk af van je positie in de politiek: oppositie of college. In dat laatste geval is het weer wat gemakkelijker. Het komt dus aan op het vinden van een goede balans. Ons programma voor de periode 2010 tot 2014 staat nog in de steigers maar in een houtskoolschets zal ik neerzetten waar wij voor staan.

We hanteren twee invalshoeken: sociaal en natuur. Bij beide invalshoeken zal duurzaamheid door klinken waarbij duurzaamheid staat voor “oog voor de lange termijn”. Dat is de “stip op de horizon” waar wij al vaak aan hebben gerefereerd. Je moet een doel voor ogen hebben. Daar klinkt de lange termijn in door. Maar niet alleen het doel is van belang, ook de weg er naar toe is relevant. Hoe denken we onze doelen te behalen? En dan gaat het ook om de korte termijn. Kleine stapjes zonder echter de lange termijn uit het oog te verliezen. Dit betekent ook dat de actiepunten een samenhangend pakket zullen vormen en geen samenraapsel is van incidentele maatregelen die elkaar soms zelfs tegenspreken. Belangrijk is dat de gemeente haar inwoners faciliteert. Geef mogelijkheden om het leven in te vullen. En daar waar iemand dat zelf niet zo gemakkelijk kan heb je een duwtje nodig. En daar waar je het zelf wel kunt moet er niet teveel in de weg worden gelegd. In dat kader mogen een aantal gemeentelijke regels nog wel eens tegen het licht worden gehouden om daarna overboord te worden gegooid. De andere kant is dat het niet benutten van kansen of het aan de laars lappen van de weinige regels die er dan zijn, niet wordt getolereerd. En dit zullen we zichtbaar maken.

Om de kans te vergroten om onze beloftes waar te maken moeten we dus zoveel mogelijk zetels dus stemmen bemachtigen. Daar heeft de fractie de voorbije drie en half jaar al hard aan gewerkt. Daar zullen we het komende halfjaar ook weer hard voor werken. Maar ook u kunt daar in grote rol in spelen. Speelt u met ons mee?